Op dinsdag 11 juni vond in Utrecht de bijeenkomst Programmalijnen Visueel plaats, georganiseerd door Bartiméus, Visio en Robert Coppes Stichting. Zo’n 80 mensen van buiten deze organisaties keken met een frisse, kritische blik naar de Programmalijnen Visueel. De drie organisaties ontwikkelen deze samen, als onderdeel van het gezamenlijke Meerjarig sectorplan Visueel dat in de maak is.

De frisse blik kwam van wetenschappers, zorgprofessionals van buiten de visuele sector, mensen met een visuele beperking, ondernemers en vrije denkers. Ze keken in het bijzonder naar de ambities rond de ontwikkeling van kennis, expertise en innovatie van elke Programmalijn en naar de focus die daarbinnen was aangebracht.

Bartiméus, Koninklijke Visio en Robert Coppes Stichting werken samen aan kennis, onderzoek en (technologische) innovatie voor mensen met een visuele beperking. Bartiméus en koninklijke Visio zijn daarvoor erkend als Expertiseorganisatie Zintuiglijk Gehandicapten, deelsector Visueel. Voor de periode 2020-2022 werken de drie organisaties samen aan een Meerjarig sectorplan Visueel waarvoor gezamenlijk financiering wordt aangevraagd bij ZonMw. Het plan wordt in september ingediend bij ZonMw. Er zijn 5 branche-brede programmalijnen opgesteld als basis voor dit plan:

Ik zit goed in mijn vel
De wereld is voor mij toegankelijk
Mijn mogelijkheden en beperkingen zijn goed in beeld
Ik krijg de juiste professionele zorg
Technologie biedt mij kansen

‘Programmalijnen verrijkt’

Paula van Woudenberg, directeur Kennis & Innovatie van Bartiméus vertelde tijdens de bijeenkomst: ‘We gingen deze dag in met de kennis en inzichten uit onze onderzoekspraktijk en ons dagelijks werk met en voor mensen die slechtziend of blind zijn. Vandaag laten we ons inspireren en bevragen door betrokken anderen die voor ons relevante kennis en ervaring hebben. Bij kennisontwikkeling en innovatie hoort nieuwgierig zijn, vooruitkijken, willen leren en een open blik naar buiten. De ontmoeting vandaag heeft onze Programmalijnen beslist verrijkt.’

Concreet maken en kiezen

Joost Heutink, directeur Kennis, Expertise en Innovatie van Visio vulde aan: ‘Met alle input gaan de werkgroepen van elke Programmalijn de doelstellingen concreet maken. En keuzes maken, want ook dat is nodig. Met het resultaat gaan we komende 3 jaar aan de slag. Deze dag is dus een belangrijke start.’

Pitchen

De plenaire startsessie werd geleid door dagvoorzitter Lea Bouwmeester, oud-politica en kwartiermaker van de Alliantie Digitaal Samenleven. Elke werkgroep kreeg vervolgens het podium om de ambities van zijn Programmalijn te pitchen.

Bouwmeester vroeg vervolgens het panel van mensen met visuele beperking op het podium om te reageren. Peter Zwart van de Oogvereniging had een tip om de programmalijnen concreter te maken: ‘Ga na: waar staan we over 5 jaar? Ook is het belangrijk om verbanden te leggen tussen de programmalijnen, met name tussen ‘Ik zit goed in mijn vel’ en de andere programmalijnen.’

Na de lunch vonden werksessies plaats. Genodigden reflecteerden in groepen op de sub-ambities en focuspunten van elke Programmalijn. Elke genodigde kon 2 van zulke sessies bijwonen.

‘Niet invullen voor een ander’

In de opvolgende plenaire sessie vroeg Bouwmeester aan de vrije denkers om een terugblik op de werksessies. Een van hen was dr. ir. Robert Slagter, principal consultant bij MinDig en betrokken via de Universiteit Twente. Hij heeft een achtergrond in de informatica en cognitieve ergonomie. Slagter stelde dat we behalve met de abstracte ambities van elke Programmalijn, de punt op de horizon, ook aan de slag moeten met vragen uit de praktijk, waar de doelgroep al iets aan heeft. ‘Zo bouw je ervaring op met wat goed werkt, en kun je tijdig bijsturen. Belangrijk daarbij is NIVEA: niet invullen voor een ander, doe het met elkaar. Probeer bijvoorbeeld de inclusieve samenleving urgentie te geven in opleidingen van ontwerpers en managers.’

Daarna bezochten genodigden de werksessies Analyse & Actie. Elke Programmalijn hield hierbij een inloopdiscussie (‘open atelier’). Doel was te inventariseren waar de visuele sector nu staat, gelet op de ambities, en wat er als eerste moet worden opgepakt. Tijdens de informele afsluiting kwam ook aan bod wat het vervolg is. De Programmalijnen Visueel worden verder uitgewerkt op basis van de input van deze dag. Eind juni worden de Programmalijnen verwerkt in het Meerjarig deelsectorplan Visueel 2020-2022. Vanaf het najaar worden ze ingericht en opgebouwd, samen met partners.